Σε σχέση με τα μετα-δεδομένα, ισχύουν τα όσα ισχύουν και για τα βιβλία.
Στην περίπτωση μουσικών έργων, ηχογραφημάτων και οπτικοακουστικών έργων, θα πρέπει να τονισθεί ότι αυτό που εμφανίζεται ως ένα έργο για τον τελικό χρήστη, απαρτίζεται στην πραγματικότητα από περισσότερα του ενός έργα επί των οποίων υφίσταται τόσο το δικαίωμα του δημιουργού όσο και συγγενικά δικαιώματα. Για το λόγο αυτό στις διάφορες χρήσεις του έργου, θα πρέπει να εντοπίζονται τα εξής:
(α) ποιες είναι οι πράξεις που επιθυμεί να τελεί ο οργανισμός – βιβλιοθήκη
(β) ποια είναι τα δικαιώματα που ενεργοποιούνται
(γ) αν υπάρχει κάποια εξαίρεση που να επιτρέπει τις σκοπούμενες πράξεις
(δ) αν υπάρχει κάποιος οργανισμός συλλογικής διαχείρισης που να εκπροσωπεί τους δημιουργούς ή εκτελεστές ως προς τις συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιωμάτων κι αντίστοιχα να μπορεί να αποκτήσει άδεια η βιβλιοθήκη και υπό ποιους όρους.
Όπως και στην περίπτωση των βιβλίων, εμφανίζονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:
(α) Πράξεις δανεισμού
Αφορά στο δανεισμό του υλικού φορέα και εδώ θα πρέπει να εντοπίσουμε δύο υπο-περιπτώσεις:
(α1) Δανεισμός σε τελικό χρήστη των υπηρεσιών της βιβλιοθήκης
- στην περίπτωση αυτή η βιβλιοθήκη ασκεί το δικαίωμα δημοσίου δανεισμού του δικαιούχου και κατά συνέπεια είναι απαραίτητο να έχει λάβει άδεια ως προς αυτό. Στην Ελλάδα ακόμη δεν έχει βρεθεί κοινά αποδεκτός τρόπος για την αποζημίωση των δημιουργών μέσω των ΟΣΔ σε σχέση με την άσκηση του δικαιώματος αυτού. Με δεδομένη τη δεινή οικονομική κατάσταση των πανεπιστημίων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων εν γένει προτείνεται η δημιουργία ειδικής εξαίρεσης σε σχέση με το δικαίωμα δημοσίου δανεισμού για τις ακαδημαϊκές και ερευνητικές βιβλιοθήκες. Θα πρέπει να τονισθεί ότι ειδικά σε σχέση με έργα που περιλαμβάνουν μουσικά έργα, ηχογραφήματα και οπτικοακουστικά έργα, χρειάζεται η σχετική άδεια τόσο όσο προς το δικαίωμα του δημιουργού, όσο και ως προς το δικαίωμα του δικαιούχου των συγγενικών δικαιωμάτων. Και στις δύο περιπτώσεις, θα μπορούσαν να ζητηθούν τα δικαιώματα από τους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης ή να εισαχθεί σχετική εξαίρεση στο νόμο. Ωστόσο, μέχρι το χρόνο συγγραφής του παρόντος οδηγού, δεν υπήρχε κάποια εξαίρεση στην Ελλάδα σε σχέση με την άσκηση του δικαιώματος δημοσίου δανεισμού από τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, ούτε και κάποια συμβατική ρύθμιση από πλευράς των οικείων οργανισμών συλλογικής διαχείρισης.
(α2) Δανεισμός μεταξύ βιβλιοθηκών
- και πάλι πρόκειται για άσκηση του δικαιώματος του δημοσίου δανεισμού και απαιτείται άδεια σε σχέση με αυτό. Ωστόσο, και προκειμένου να διασφαλισθεί ότι πρόκειται για δανεισμό και όχι για εκμίσθωση θα πρέπει να τονισθεί ότι δεν υπάρχει καταβολή ποσού για την ίδια την πράξη του δανεισμού του έργου, αν και μπορεί να υπάρξει καταβολή τελών σε σχέση με τις παρεχόμενες υπηρεσίες ή για πρόστιμα σε σχέση με τη μη έγκυρη επιστροφή του έργου.
- Στις περιπτώσεις που πραγματοποιείται αναπαραγωγή άρθρου ή τμήματος βιβλίου ή μουσικού έργου ή ηχογραφήματος, προκειμένου να δοθεί σε άλλες βιβλιοθήκες και όχι ο δανεισμός του υλικού φορέα, υποστηρίζεται η άποψη ότι η σχετική αναπαραγωγή και διάθεση του υλικού μπορεί να ενταχθεί στην εξαίρεση της αναπαραγωγής από βιβλιοθήκες και αρχεία τόσο σε σχέση με τα βιβλία όσο και σε σχέση με το ηχητικό ή οπτικοακουστικό υλικό. Στην περίπτωση αυτή δε μιλάμε για διαδανεισμό με την παραδοσιακή έννοια, καθώς περιλαμβάνει μόνο τις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η προμήθεια του έργου από την αγορά σύντομα και με εύλογους όρους.
(β) πράξεις αναπαραγωγής
Οι πράξεις αναπαραγωγής θα πρέπει να εξετασθούν σε σχέση με αυτόν που τις επιτελεί, καθώς και σε σχέση με τους στόχους της αναπαραγωγής. Ειδικότερα, στα πλαίσια μιας βιβλιοθήκης είναι δυνατόν να έχουμε τα εξής ήδη αναπαραγωγής:
(β1) Αναπαραγωγή από μέλη του κοινού της βιβλιοθήκης. Η ορθότερη άποψη θα ήταν ότι οι σχετικές πράξεις εντάσσονται στο πλαίσιο της εξαίρεσης του αρ. 18 καθώς πραγματοποιούνται από ιδιώτες χωρίς την επίβλεψη ή εμπλοκή προσωπικού της βιβλιοθήκης. Όπως γίνεται δεκτό, η χρήση μέσων που δεν ανήκουν στο πρόσωπο που διενεργεί την αναπαραγωγή δεν την καθιστούν μη ιδιωτική. Η βιβλιοθήκη οφείλει να έχει αναρτήσει τα σχετικά σημειώματα που αναφέρονται στους όρους υπό τους οποίους πραγματοποιείται η αναπαραγωγή. Η καταβολή τιμήματος στη βιβλιοθήκη σε σχέση με την φωτοτύπηση πραγματοποιείται προκειμένου να καλυφθεί το κόστος λειτουργίας και συντήρησης των φωτοτυπικών μηχανημάτων και όχι ως αντίτιμο για τη χρήση της υπηρεσίας φωτοτύπησης και δεν αποτελούν τεκμήριο οργάνωσης ή επίβλεψης της διαδικασίας φωτοτύπισης. Στην περίπωση αναπαραγωγής οπτικοακουστικού ή ηχητικού υλικού, εφόσον δεν υφίστανται μέσα αναπαραγωγής στο χώρο της βιβλιοθήκης, δεν υφίσταται θέμα ιδιωτικής αναπαραγωγής.
(β2) Αναπαραγωγή από το προσωπικό της βιβλιοθήκης για λόγους συντήρησης/ διατήρησης του υλικού. Πρόκειται για την εξαίρεση του αρ.22 που επιτρέπει την αναπαραγωγή αποκλειστικά και μόνο για να γίνει διατήρησή του ή μεταβίβαση σε άλλη μη κερδοσκοπική βιβλιοθήκη ή αρχείο. Θα πρέπει να τονισθεί ότι δεν έχει σημασία ο τρόπος αναπαραγωγής και άρα αυτή μπορεί να είναι και ψηφιακή αλλά πρέπει να έχει ως σκοπό τη διατήρηση και όχι τη διάθεση στο κοινό. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διατεθεί στο κοινό μόνο εφόσον εκλείψει το αρχικό αντίτυπο του έργου. Το είδος του έργου, επίσης, δεν έχει σημασία και άρα μπορεί να εφαρμοσθεί για όλες τις κατηγορίες έργων.
(β3) Πράξεις αναπαραγωγής από το διδάσκοντα για λόγους διδασκαλίας ή εξετάσεων. Είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν πράξεις αναπαραγωγής του έργου από το διδάσκοντα για λόγους διδασκαλίας ή εξετάσεων, αλλά δεν μπορεί αυτό να γίνει από το προσωπικό της βιβλιοθήκης για λογαριασμό του. Επίσης, θα πρέπει να τηρηθούν και το σύνολο των προϋποθέσεων του νόμου σχετικά με την αναπαραγωγή για διδακτικού σκοπούς. Η εξαίρεση αφορά μόνο σε έντυπα έργα ή άρθρα νομίμως δημοσιευμένα σε εφημερίδες ή περιοδικά και κατά συνέπεια δεν περιλαμβάνει οπτικοακουστικά ή ηχητικά έργα.
(γ) πράξεις παρουσίασης στο κοινό
Οι πράξεις παρουσίασης στο κοινό είναι οι πλέον δύσκολες σε σχέση με τα δικαιώματα που πρέπει να ληφθούν. Στην περίπτωση των έργων λόγου που βρίσκονται σε έντυπη μορφή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί καμία από τις εξαιρέσεις στο δικαίωμα της αναπαραγωγής που αναφέρθηκαν ανωτέρω και άρα πρέπει να ληφθεί ειδική άδεια από το δικαιούχο. Το ίδιο ισχύει και για άλλες μορφές έργων (π.χ. οπτικοακουστικά έργα, ηχογραφήματα κλπ). Στην περίπτωση των έργων λόγου ή άλλων έργων που βρίσκονται σε ψηφιακή μορφή, συνήθως αυτά έρχονται με τη μορφή βάσεων δεδομένων που διατίθενται στον τελικό χρήστη με συγκεκριμένη άδεια και άρα μπορεί να διατεθούν περαιτέρω μόνο εντός του πλαισίου της συγκεκριμένης άδειας. Κατά συνέπεια προκειμένου να αποφασισθεί εάν μπορεί να διατεθούν περαιτέρω θα πρέπει να εξετασθεί εάν κάτι τέτοιο επιτρέπεται από την άδεια και σε ποιες κατηγορίες χρηστών προσδιορίζει η άδεια ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.